این طرح که سال‌ها در دستور کار قرار داشت اما به مرحله اجرا نرسیده بود، حالا با پیشگامی سایپا به‌واقعیت پیوسته است. کاتالیست، قطعه‌ای کلیدی در خودرو است که وظیفه دارد گازهای آلاینده حاصل از احتراق را تا حد ممکن خنثی و از ورود مستقیم آن‌ها به هوا جلوگیری کند.
کیفیت و اصالت این قطعه مستقیما با میزان آلایندگی خودرو و در نتیجه با کیفیت هوا ارتباط دارد.
پیش‌تر، به‌دلیل نبود امکان رهگیری و کنترل دقیق، برخی تخلفات در این حوزه اتفاق می‌افتاد؛ از جمله استفاده از کاتالیست‌های اجاره‌ای، غیراستاندارد یا جایگزینی موقت که نتیجه‌ای جز افزایش آلایندگی و کاهش کیفیت نداشت.
با اجرای طرح سایپا، هر کاتالیست دارای یک کد یکتا خواهد بود و امکان رهگیری و پایش مداوم عملکرد آن فراهم می‌شود. این سازوکار، امکان هرگونه سوءاستفاده را از بین می‌برد و باعث می‌شود هر خودرو تنها از کاتالیست اصلی و مختص خود استفاده کند.
اجرای این طرح برای سایپا صرفا یک اقدام فنی یا زیست‌محیطی نیست، بلکه ابعاد گسترده‌تری دارد و می‌تواند به‌عنوان یک نقطه عطف در مسیر تحول این خودروساز ارزیابی شود.
از منظر اعتبار و اعتماد عمومی، سایپا نشان داده که به‌ارتقای کیفیت و پایبندی به‌مسئولیت‌های اجتماعی متعهد است. مشتریان با اطمینان بیشتری خودروهای سایپا را خریداری خواهند کرد؛ چراکه می‌دانند قطعات به‌کاررفته در خودروها اصیل و قابل رهگیری هستند.
این موضوع در شرایطی که نگرانی از کیفیت قطعات و خدمات پس از فروش همواره یکی از دغدغه‌های خریداران بوده، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. از جهت کیفیت و رقابت‌پذیری، سایپا با این اقدام خود را یک گام جلوتر از سایر خودروسازان داخلی قرار داده است.
استفاده از کاتالیست‌های اختصاصی و استاندارد، موجب می‌شود خودروهای تولیدی با ثبات بیشتری در عملکرد و مصرف سوخت همراه باشند و سطح آلایندگی آن‌ها کاهش یابد.
این امر نه تنها به‌رعایت دقیق‌تر استانداردهای ملی و بین‌المللی منجر می‌شود، بلکه زمینه‌ساز افزایش توان رقابتی سایپا در بازار داخلی و حتی بازارهای صادراتی خواهد بود. از منظر اقتصادی و عملیاتی نیز این طرح به‌کاهش هزینه‌های پنهان ناشی از افت کیفیت کمک می‌کند.
جلوگیری از استفاده از کاتالیست‌های تقلبی یا اجاره‌ای، به‌کاهش مراجعات تعمیرگاهی و افزایش طول عمر خودروها منجر خواهد شد. این مساله هم برای مشتریان منفعت دارد و هم برای سایپا به‌معنای کاهش هزینه‌های ناشی از نارضایتی یا شکایات مشتریان خواهد بود.
اقدام سایپا با استقبال جدی سازمان محیط‌زیست مواجه شده و مسئولان این سازمان تاکید کرده‌اند که سایر خودروسازان نیز باید مسیر مشابهی را در پیش بگیرند. چراکه تنها در صورت اجرای فراگیر این طرح می‌توان شاهد کاهش محسوس آلودگی هوا و ارتقای واقعی کیفیت خودروها در کشور بود.
سایپا با اجرای این پروژه نشان داد که نگاهش به‌تولید خودرو صرفا مبتنی بر تیراژ نیست؛ بلکه ارتقای کیفیت، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و حرکت به سمت استانداردهای جهانی نیز بخشی از برنامه‌های کلیدی این شرکت است.
درواقع، این طرح را می‌توان نه تنها اقدامی در جهت حفاظت از محیط‌زیست، بلکه حرکتی راهبردی برای آینده صنعت‌خودرو کشور دانست.
